İller

30 Haziran 2021 Çarşamba

​OSMANLI SON DEVRİNDE BOZKIRDA EĞİTİM


İç Anadolu ile Akdeniz'in bağlantı noktasında Torosların kuzey yamaçlarında kurulmuş olan Bozkır kazası ilkçağdan itibaren önemli bir kavşak noktası olmaya devam etmiştir. Selçuklu ve Karamanlılar döneminde kasaba hüviyetinde olan bu coğrafya Osmanlı devrinde kaza olarak Seydişehir'e bağlanmıştır. 1870'lerden itibaren Bozkırda belediye teşkilatı kurulmuştur. Siristat merkezli olan bugün bazıları başka ilçelere bağlı olan pek çok yerleşim yerini içeren bir bölgenin adı olan Bozkır; günümüzde de ehemmiyetini korumaktadır.

Bu konudaki yazılarımız tarih içinde Bozkırdaki eğitimi ve yaşayan eğitimciler ile yapılan mülakatı içeren birkaç yazılık bir dizi olacaktır. İlk iki yazının temel kaynağı ise Hatice TAŞBAŞ tarafından hazırlanan Bozkır Kazasında Modern Eğitim Kurumları ve Eğitim Öğretim Faaliyetleri(1876-1938) isimli tez olacaktır. 

Sıbyan Mektepleri günümüz ilkokulları denk olup o dönem Bozkır'da sayıları 61 ile başlayıp nihayetinde 96'ya varmıştır. 1874 yılında 1382 erkek,614 kız öğrenci buralarda okumaktaydı. Rakamları değerlendirdiğimizde kız öğrenci sayısının bugünkü düşünülenin aksine fazla olması olumlu bir gelişmedir. Osmanlı son döneminde 12-18 arasında değişen klasik medresenin olduğu 168-384 arasındaki öğrencisinin olduğu görülmektedir. Bozkır Osmanlı'dan Cumhuriyete müderrislerin siyasi hayattaki etkileri ile bilinen bir yerdir. Medrese sayısı ve öğrencisi artmış olmasına rağmen devlet eliyle Batı tarzında okulların teşvik edildiğini düşünmekteyim. 1899'dan itibaren Sıbyan Mektepleri ibtidai olarak anılmaya başlamıştır. Bozkır'ın tüm köylerinde ibtidailerin olduğu bilinmektedir. Osmanlı devrinde bugünkü ortaokul düzeyinde olan Rüştiyelerin Bozkırdaki toplam sayısı 35'e ulaşmıştır. İlki 1873 yılında açılan bu okullarda Hesap, Kıraat, Arapça, Farsça ve Coğrafya gibi dersler okutulmaktadır. Bozkırda bu dönemde lise bulunmamaktadır. Lise okumak isteyen öğrenciler Karaman'a gitmektedirler. Ayrıca 1863 yılında Rumlar tarafından açılan 20 öğrencili bir okulda bulunmaktadır. Bozkır'ın bugünkü ilçe merkezinde bulunan bu okul merkezde Rumların yaşadığını göstermesi bakımından mühimdir.         
Bozkır'ın eğitim hayatına dair bu bilgileri yukarıda adını verdiğim tezden aldım. İlçemiz tarihine ilişkin bu tip araştırmaların daha fazla yapılması gerekmektedir. Şahsen tesadüfen rastladığım bu çalışmaya YÖK Ulusal Tez Merkezinden ulaşabilirsiniz.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder